De winst van verschil

Niet echt een zelfhulpboek, dit boek van Eric Koenen (socioloog/econoom/bedrijfskundige) en
hoogleraar Sociale Wetenschappen Christien Brinkgreve. De winst van het verschil gaat over mannelijke en vrouwelijke waarden die zorgen voor diversiteit in bedrijfsculturen. Interessant voor iedereen die meer wil leren over alle stereotypen, vooroordelen en clichés die voortkomen uit de sociale structuur van een bedrijf, bevolkt door mannen en vrouwen in een hiërarchisch verband. En die wil weten waarom veel vrouwen zich daar niet thuis voelen en veel mannen daar geen vrouwen dulden.

Na een inleidend deel waarin beide auteurs vertellen over hun eigen houding en observaties, volgen interviews met topvrouwen in een masculiene werkomgeving die in het deel erna geanalyseerd worden. Dat de geïnterviewden alleen vrouwen zijn, die zich al dan niet aanpassen aan de mannenwereld, maakt het verhaal wel wat eenzijdig. Het geeft wel heel goed aan hoe de stand van zaken nog steeds is, maar waar blijven dan toch die masculiene kwaliteiten uit de titel van het boek? Bovendien zijn de geïnterviewden al aardig gevorderd in het bedrijfsleven, gemiddeld generatie veertig plus. De feminisering zal dan ook vanzelf gaan, als jongere generaties het voor het zeggen krijgen. Een echte kentering zal plaatsvinden bij de twintigers, leren we uit de introductie van Koenen. Waar de dertiger zich nog probeert te voegen in de blauwdruk van een bedrijfsstructuur, heeft de twintiger de chip ontworpen: de Consious Happy Independent Professional. Los van gezagsverhoudingen en bestaande organisaties vormt de twintiger met (wisselende) netwerken zijn/haar eigen initiatieven of ondernemingen, gestoeld op zijn/haar eigen interesses. Man of vrouw,dat maakt niet uit.

Met veel plezier, een zucht van herkenning, maar regelmatig ook een lach, heb ik dit boek gelezen. Veel herkenbare zaken. Ik ben het helemaal eens met de parabel die de auteurs aanhaalden van die kat in het hondenhok die zo vreemd blaft. Ik denk dat dát de essentie is en niet het ombouwen van vrouwen naar een soort mannen.

Deze recensie is geschreven door Marielle van de Weijenberg, Directeur Juridische Zaken Heijmans NV

Ik heb dit boek met veel interesse gelezen. Het heeft mij absoluut tot nadenken gezet. Onder andere hetgeen de auteurs schrijven over het legitimeren en positief gebruiken van de verschillen sprak me erg aan.

Het beeld van de Atomiumorganisatie die erg aansluit op mijn steeds sterker wordende gevoel bij hoe het ook, (of hoe het juist!) kan binnen een organisatie. Vanuit vertrouwen, in verbinding met elkaar zorgen dat eenieder vanuit zijn of haar kracht werkt!

Kortom, een heleboel zaken die de auteurs bespreken in dit boek die me verder aan het denken zetten.

Deze recensie is geschreven door Anne Mart Agerbeek, directeur Vrijborg.

Ik vind het echt een fantastisch mooi boek! De inhoud van jullie verhaal is echt uit mijn hart gegrepen. Eindelijk werd me duidelijk waar mijn vervelende onderbuikgevoel toch vandaan komt als er wordt gepraat over diversiteit. Ik kon het nooit goed onder woorden brengen en door het lezen van jullie boek snap ik beter waar het vandaan komt. Brinkgreve maakte het voor mij heel inzichtelijk door drie woordfamilies naast elkaar te zetten. Die van de wereld van leiderschap, de wereld van onderdrukte organisaties en de wereld van de begintijd van de emancipatie.

De interviews en ook de analyse van de verhalen heb ik met heel veel gretigheid gelezen. De persoonlijke verhalen raakten me.

Er zijn zoveel mooie stukken in te vinden die woorden geven aan waaróm het dan toch niet werkt, quota. En aan waarom het weinig zin heeft op zoek te gaan naar bewijzen. Zoals de auteurs zeggen, er is altijd wel weer een cijfer te vinden dat een standpunt tegenspreekt. En daarbij is het inderdaad vreemd is om het vrouw-zijn op zichzelf te zien als een verdienste. En, en dat zeg het zo mooi, cijfers als bewijs gaan over het verleden, vertrouwen dat diversiteit werkt, gaat om te toekomst.

Deze recensie is geschreven door Suzanne Verdonschot, onderzoeker en adviseur bij Kessels & Smit

NA HET MASCULIENE LEIDERSCHAP

We hebben behoefte aan meer diversiteit in leiderschapstalent, is het uitgangspunt van dit atypische managementboek. Hoogleraar sociologie Christine Brinkgreve, en coauteur Eric Koenen, die een bedrijfskundige en gedragswetenschappelijke achtergrond heeft, geven hun visie op genderidentiteit en op wat er schort aan het leiderschap oude stijl.

De auteurs baseren hun visie op gesprekken met mannen en vrouwen in leidinggevende posities. Het gaat erom meer vrouwen op topposities te krijgen en ze daar te houden, want velen haken af. `Niet de vrouwen worden buitengesloten, maar de waarden. De waarden waar zij voor staan`, aldus een voormalige topvrouw. Verder komt het erop aan een nieuw type leiderschap te ontwikkelen dat past bij de veranderende organisaties die nu meer op netwerken dan op de vroegere piramides lijken.

Toegankelijk en verhelderend.

Op de achterflap van het boek stellen de auteurs: ‘Er is geen weg naar diversiteit, diversiteit is de weg’. De vraag die dat vervolgens oproept is: Waar gaat die weg dan naar toe? In De winst van verschil geven de auteurs hun visie op het diversiteitsvraagstuk. De cruciale vraag hierbij is: Hoe halen we duurzaam rendement uit de verbinding tussen mannen en vrouwen? Diversiteit is in deze optiek geen doel op zich, maar een middel. Het boek biedt dan ook geen recept om meer vrouwen naar de top te krijgen. Wat biedt het boek dan wel? De winst van verschil beschrijft een organisatiecontext die de talenten van vrouwen en mannen, uitgaande van de aanvullende verschillen, in versterkende combinatie gaat benutten. Hiertoe nemen beide auteurs de lezer mee langs een beschrijving van de veranderingen van organisaties en ervaringen van betrokkenen. De meerwaarde ligt in de analyses die de auteurs maken. Zo geeft Eric Koenen een heldere analyse van de huidige context waarin organisatie opereren, hoe het systeem werkt en waarom initiatieven om meer vrouwen aan de top te krijgen maar niet tot het gewenste resultaat leiden. Christien Brinkgreve geeft aan de hand van persoonlijke verhalen van veertien vrouwen een sociologische analyse van (machts)verhoudingen, cultuur, interacties en emoties. Ondanks alle verschillen tussen de vrouwen qua achtergrond, loopbaan en persoonlijkheid, bleken er een aantal centrale thema’s te herkennen te zijn. Aangevuld met inzichten uit de sociologische en aanverwante literatuur worden de thema’s in een bredere context geplaatst en geven zo inzicht in algemenere processen en dynamieken. Vervolgens komen beide invalshoeken samen in de schets van een nieuwe organisatiecontext waarin de verbinding tussen mannen en vrouwen maximaal gaat renderen. Leiderschap is hierin een combinatie van masculiene en feminiene kwaliteiten. De auteurs hebben de hoofdstukken verdeeld bij het schrijven van dit boek. Tijdens het lezen ervaar je de verschillen in denkwijze en schrijfstijl van beide auteurs. Dat is soms wennen; de ene schrijfstijl spreekt je misschien meer aan dan de andere. Inhoudelijk slagen ze er goed in de verbinding tussen de individuele bijdragen te maken. Conclusie: het boek zet aan tot denken over een integrale oplossing die verder gaat dan het instellen van quota en het trainen van vrouwen om zich aan te passen aan de masculiene cultuur. Geen nieuw idee, maar wel goed onderbouwd vanuit verschillende invalshoeken. Dat maakt dit boek tot een waardevolle aanvulling op de reeds bestaande boeken over diversiteit. (Ingrid van Ommeren - learning & development consultant en coach)

Wat een aantrekkelijk en inspirerend boek is dit. Ik gebruik mijn vakanties om veel te lezen, en bewaar daarvoor meestal de mooiste boeken uit het afgelopen seizoen. De Winst van verschil hoort daar sinds gisteren ook bij. Met veel belangstelling, nieuwsgierigheid en bewondering heb ik de afgelopen dagen de teksten gelezen. Ik las de verschillende delen met plezier, niet alleen omdat de inhoud me aansprak, maar ook  omdat de auteurs een prettige schrijfstijl en mooie taal gebruiken. Dat is dan echt een cadeautje waardoor je voor je genoegen in de vakantie blijft lezen!

Maar natuurlijk gaat het vooral om de inhoud, die mij nieuwe inzichten gaf en ook veel herkenning bood. De structuur is ook verassend: twee auteurs die samen een boek schrijven, een lastig thema geïntegreerd benaderen, maar kiezen voor ieder een duidelijk eigen inbreng. Misschien is dat ook wel een sterke ondersteuning in de vorm van het pleidooi om niet zozeer te zoeken naar een halfslachtige androgyne benadering, maar om het zoeken naar de kracht van de verbinding tussen feminiene en masculiene stijlen.

Wat ik knap vond aan de interviews en de analyses daarvan is het  zorgvuldig vermijden van een eenzijdig positief waarderen van het rijtje feminiene kwaliteiten zoals dat telkens weer opduikt, wat een beteugeling is van de voor de hand liggende verleiding om vrouwen tot inherent betere wezens te maken. Maar ik herken zo goed de uitspraak van Myrna Blocks-Goetheer: ‘De mannetjes, al die mannetjes.’

Een boek vol herkenning en inspiratie: want je leest dat het echt anders kan!

Deze recensie is geschreven door Joseph Kessels, Mede-oprichter en adviseur van bureau  Kessels & Smit, The Learning Company.

Enkele constateringen in dit studieboek: begin 21ste eeuw nemen vrouwen meestal de beslissing tot aankoop, en in de meeste organisaties worden beslissingen over het aanbieden van een product of dienst genomen door mannen. En dat veel vrouwen geen zin hebben om de hoofdkat in een hondenhok te worden. Veel (in)formele communicatielijnen lopen volgens het traditionele rollenpatroon en hebben de vorm van een piramide. Na het houden van interviews met bekende Nederlandse topvrouwen concluderen de auteurs dat meer genderdiversiteit nog steeds gewenst is voor de creatieve prestaties van bedrijven. Zeker wanneer het gaat om duurzame organisaties in een kenniseconomie. Daarom hebben de auteurs een voorkeur voor de organisatievorm van het `atomium` met zijn meer flexibele communicatielijnen. Om zo`n organisatie te ontwerpen bevelen ze de onderzoeksmethode `appreciative inquiry` aan. Deze oplossingsrichting kent vier fasen: ontwarring, verbeelding, verankering en verwezenlijking, en focust op datgene wat al goed werkt. Een nuancerend studieboek op hbo-niveau, dat gelijke kansen voor mannen en vrouwen nastreeft.

Deze recensie is geschreven door Drs. J.J.M. van der Heijden